Odżywianie się pacjentów cierpiących na przewlekłą chorobę nerek (PChN)

Woman on a bike with healthy food in the basket

U pacjentów ze zdiagnozowaną PChN, stosowanie się do zrównoważonej diety ma ogromne znaczenie i może być pomocne w opóźnianiu progresji choroby.

We wczesnych stadiach PChN, zdrowa dieta obejmuje różnorodne produkty zbożowe, w szczególności produkty pełnoziarniste, świeże owoce i warzywa. Należy pamiętać, że do właściwego funkcjonowania organizmu konieczne jest zapewnienie odpowiedniej ilości energii.

Głównym źródłem energii są węglowodany i tłuszcze, przy czym należy pamiętać o unikaniu spożywania tłuszczów nasyconych i produktów zawierających cholesterol. Lepiej jest je zastąpić produktami zawierającymi tłuszcze nienasycone (np. oliwa z oliwek i ryby).

Jedną z koniecznych zmian w diecie często jest ograniczenie spożywania białek. Pomaga to w podtrzymaniu czynności nerek i obniżeniu poziomu niepożądanych substancji we krwi. Produktami o szczególnie wysokiej zawartości białek są mięso, ryby, drób, jaja i nabiał.

Jeśli poziom wydalania moczu jest prawidłowy, nie ma konieczności ograniczania spożycia płynów. Niemniej należy ograniczyć spożycie sodu. Sól wiąże wodę. Przez to zwiększa się zapotrzebowanie organizmu na płyny. Sód znajduje się głównie w soli kuchennej, daniach gotowych (np. kiełbasie, konserwach, mrożonej pizzy), jak również w chlebie, serze, szynce itd. Sól kuchenną należy zastąpić ziołami i innymi przyprawami oraz w miarę możliwości przygotowywać posiłki ze świeżych produktów.

W miarę progresji PChN konieczne może być dalsze modyfikowanie diety: W późniejszych stadiach choroby konieczne jest jeszcze bardziej rygorystyczne ograniczenie spożycia białek, poprzez zastąpienie produktów zawierających niski poziom białek na produkty o bardzo niskiej zawartości białek. Ostatecznie konieczna może być suplementacja ketoanalogami aminokwasów, gdyż poziom spożycia białek nie będzie wystarczający do pokrycia zapotrzebowania organizmu na ten składnik. Lekarz nefrolog lub dietetyk informuje pacjentów o ich potrzebach dietetycznych oraz zaleci stosowanie odpowiedniego suplementu.

W momencie, gdy pacjent zauważy zmniejszenie się poziomu wydalania moczu lub obrzęk kostek i stóp, należy również ograniczyć spożycie płynów. Lekarz nefrolog lub dietetyk pomoże Ci obliczyć odpowiednią ilość dziennego spożycia płynów. Należy pamiętać, że słone jedzenie zwiększa pragnienie.

Ze względu na fakt, że potas może szybciej gromadzić się w organizmie, konieczne jest zmniejszenie jego spożycia, aby zapobiec podwyższeniu jego poziomu, co może doprowadzić do zaburzeń rytmu serca.

Do produktów bogatych w potas należą:

  • Owoce i soki owocowe (banany, suszone owoce, winogrona, awokado)
  • Warzywa (szpinak, ziemniaki, brokuły, pomidory i inne ciemnozielone warzywa liściaste)
  • Orzechy / migdały
  • Produkty pełnoziarniste
  • Mleko i produkty mleczne
  • Substytuty soli

Oto kilka prostych wskazówek, które pomogą zmniejszyć spożycie potasu:

  • Istnieje możliwość usunięcia pewnej ilości potasu z ziemniaków i innych warzyw. Należy je obrać, pokroić i namaczać przez kilka godzin w dużym pojemniku z wodą. Wodę należy przed gotowaniem wymienić!
  • Gotowanie zmniejsza zawartość potasu w owocach i warzywach, należy przy tym używać większej ilości wody
  • Należy jeść przetwory owocowe (bez syropu) lub mrożone owoce i warzywa.

W przypadku stwierdzenia podwyższonego stężenia fosforanów, należy zmniejszyć spożycie pokarmów bogatych w te związki.

Do produktów bogatych w fosforany należą:

  • Produkty mleczne
  • Mięso
  • Ryby
  • Produkty pełnoziarniste
  • Fasola i soczewica
  • Orzechy / migdały
  • Ciemna czekolada / kakao
  • Napoje bezalkoholowe (np. Coca-Cola) i piwo

Przydatna może okazać się suplementacja niektórymi witaminami i minerałami. Skonsultuj się ze swoim lekarzem lub dietetykiem, który zaleci Ci odpowiedni produkt. Niektóre preparaty sprzedawane bez recepty mogą być szkodliwe dla osoby cierpiącej na PChN.

Należy pamiętać o tym, że regularne kontrolowanie stanu odżywienia jest bardzo ważne, w szczególności w późniejszych stadiach przewlekłej choroby nerek, kiedy wzrasta ryzyko niedożywienia białkowo-energetycznego i przewodnienia organizmu. W przypadku wszelkich wątpliwości należy skonsultować się z nefrologiem lub dietetykiem oraz postępować zgodnie z ich zaleceniami.

Powiązane tematy

We wczesnym stadium choroby (PChN 1, 2 i 3a) większość pacjentów nie ma żadnych objawów.