Nerki i choroby nerek

Przewlekła niewydolność nerek (PChN) oznacza, że nerki przestały funkcjonować w zakresie zapewniającym zdrowie pacjenta. Jest to proces, który zazwyczaj trwa miesiącami lub latami. Proces ten jest nieodwracalny, ale dzięki wczesnej diagnozie, właściwemu leczeniu i wprowadzeniu pewnych zmian do stylu życia, możliwe jest jego spowolnienie lub, w niektórych przypadkach, nawet zatrzymanie tego procesu. Jeśli u pacjenta pojawiła się niewydolność nerek, powinien on zapoznać się informacjami dotyczącymi wszelkich metod walki z tą chorobą. Wdrożenie odpowiedniego leczenia i wprowadzenie zmian w stylu życia może zapewnić utrzymanie zdrowia przez dłuższy okres czasu. Poprzez monitorowanie przyczyn leżących u podstaw schorzenia, lekarz prowadzący, w ścisłej współpracy z pacjentem, podejmie wszelkie możliwe kroki w celu zatrzymania lub przynajmniej spowolnienia postępów choroby.

Jak funkcjonują nerki?

Działanie obu nerek obejmuje o wiele więcej funkcji, niż można by sobie wyobrażać. Przez całą dobę nerki usuwają nadmiar wody z organizmu oraz produkty przemiany materii. Nadmiar wody w organizmie i produkty przemiany materii usuwane są w postaci moczu.

Oprócz „usuwania szkodliwych substancji” czy „oczyszczania” organizmu, nerki pełnią również szereg innych ważnych funkcji:

  • Regulują one poziom stężenia elektrolitów w organizmie, jak na przykład potasu i sodu (soli).
  • Wytwarzają one hormony, które:
    • regulują ciśnienie krwi
    • tworzą erytrocyty
    • wpływają na utrzymanie dobrego stanu kości

Pięć stadiów przewlekłej choroby nerek

Przyjmuje się podział PChN na 5 stadiów choroby (PChN 1-5). W stadium 3 PChN często rozróżnia się stadia 3a i 3b. W uproszczeniu stadia od 1 do 3a określa się jako wczesne stadium choroby, natomiast PChN od 3b do 5 jako stadium późne.

Znajomość stadium zaawansowania choroby jest kluczowa, gdyż wiąże się z nim konieczność wprowadzenia odpowiednich zmian w stylu życia. Pięć stadiów choroby ustala się na podstawie wskaźnika filtracji kłębuszkowej (GFR). Z tego względu ważne jest, aby pacjent posiadał wiedzę na temat wskaźnika GFR.

Wskaźnik filtracji kłębuszkowej (GFR)

Wskaźnik filtracji kłębuszkowej (GFR) określa sprawność nerek i wyliczany jest on na podstawie wyników prostego badania krwi. W badaniu tym określany jest poziom kreatyniny i albuminy we krwi oraz uwzględniany jest wiek, rasa, płeć pacjenta oraz inne czynniki. Wskaźnik GFR pomaga lekarzowi ustalić stadium choroby nerek oraz zaplanować odpowiednie leczenie. Im niższy wskaźnik GFR, tym wyższe ryzyko postępów choroby. Ustalenie ryzyka postępów choroby stanowi informację określającą prawdopodobieństwo dalszego rozwoju PChN.

Albuminuria

Oprócz wskaźnika GFR istotne może być również ustalenie poziomu albuminurii (białkomoczu). Albuminuria oznacza, że w moczu pacjenta stwierdzono nieprawidłowy poziom białek (albumin), co może stanowić wczesny objaw rozwijającej się choroby nerek i nieprawidłowego filtrowania krwi przez te organy. Albuminurię można zdiagnozować za pomocą zwykłego testu paskowego, który umożliwia wykrycie białek w moczu. Im wyższy poziom albuminurii tym wyższe ryzyko postępu PChN.