Cukrzyca

Wielu ludzi myśli, że przyczyną cukrzycy jest spożywanie zbyt dużej ilości cukrów.

Oczywiście, sprawa nie jest tak prosta. Cukrzyca stanowi grupę chorób metabolicznych, która wiąże się z wysokim poziomem cukru lub glukozy we krwi. Cukrzyca pojawia się, gdy trzustka nie produkuje dostatecznej ilości insuliny lub gdy komórki ciała nie reagują prawidłowo na wyprodukowaną insulinę.

Insulina jest produkowanym przez organizm hormonem, którego zadaniem jest regulacja poziomu cukrów we krwi. Organizm chorego na cukrzycę nie jest w stanie regulować poziomu cukrów, co prowadzi do ich gromadzenia się we krwi.

Rodzaje

Zestaw do pomiaru poziomu glukozy we krwi

Insulina jest białkiem, które przyjęte w postaci tabletki uległoby strawieniu w przewodzie pokarmowym. Dlatego chorzy na cukrzycę przyjmują ją w postaci wstrzyknięć podskórnych.

Wyróżnia się trzy główne typy cukrzycy:

Typ 1
Typ 2
Cukrzyca ciężarnych

Choć cukrzyca typu 1 może występować zarówno u dorosłych jak i u dzieci, to jednak najczęściej występuje u dzieci i dlatego często jest nazywana „cukrzycą dziecięcą”. Ta postać cukrzycy może pojawić się nagle, gdy trzustka nie jest w stanie produkować insuliny z przyczyn genetycznych lub z powodu infekcji.

W przypadku cukrzycy typu 2 organizm nie produkuje dostatecznej ilości insuliny, nie wykorzystuje jej prawidłowo albo oba wymienione stany występują jednocześnie. Ta postać cukrzycy jest częstsza i zwykle dotyka dorosłych powyżej 40 roku życia. Jej źródłem są zwykle czynniki związane ze stylem życia, takie jak, otyłość, brak aktywności fizycznej, nieprawidłowa dieta i stres.

Trzecim głównym typem cukrzycy jest cukrzyca ciężarnych, która występuje u 2–5% kobiet w ciąży. Chorobę tę można leczyć, jednak terapia wymaga wyjątkowej ostrożności i nadzoru medycznego, w celu ochrony zdrowia zarówno matki jak i jej dziecka. Po porodzie stan pacjentek może ulec poprawie lub może dojść do całkowitego zaniku cukrzycy.

Postęp choroby / czynniki ryzyka

Jak widać insulina odgrywa kluczową rolę w cukrzycy. Jest ona potrzebna do przetworzenia cukru, skrobi i innych składników pokarmowych w energię niezbędną do funkcjonowania komórek. Kiedy proces ten zostaje zatrzymany, komórki nie otrzymują niezbędnej im energii, natomiast we krwi gromadzi się cukier stanowiący zagrożenie dla zdrowia człowieka. Chociaż uszkodzenia do jakich dochodzi nie mają charakteru natychmiastowego, to istnieje ryzyko długofalowych powikłań, które zazwyczaj pojawiają się po okresie około 10-20 lat.

Uszkodzenia o charakterze długofalowym, spowodowane wysokim poziomem cukru we krwi przez dłuższy okres czasu mogą objawiać się niekorzystnym wpływem na oczy (powodując zaburzenia widzenia i ślepotę), układ nerwowy (drętwienie stóp, nóg i ramion), serce (miażdżyca i choroby pokrewne) oraz na nerki.

W przypadku nerek wysoki poziom cukru we krwi może powodować bliznowacenie tkanki oraz prowadzić w efekcie do ich niewydolności. Cukrzyca jest faktycznie najczęstszą przyczyną niewydolności nerek, a około jedna na pięć dializowanych osób cierpi na cukrzycową chorobę nerek (zwaną także nefropatią cukrzycową).

Objawy

Objawy cukrzycy typu 2 nie są zawsze wyraźne i na początku pacjent może nawet nie mieć świadomości choroby. Niemniej, u innych pacjentów pojawiają się objawy wskazujące na cukrzycę. Do najczęstszych objawów należą wydalanie dużych ilości moczu, uczucie pragnienia, zwiększone poczucie głodu, utrata masy ciała i zmęczenie. Innymi objawami mogą być rozdrażnienie, uczucie mrowienia w rękach lub stopach, zaburzenia widzenia, częste infekcje, powolne gojenie się ran, wymioty lub bóle brzucha.

W cukrzycy typu 1 objawy rozwijają się szybko w przeciągu tygodni lub miesięcy, natomiast w cukrzycy typu 2 objawy rozwijają się wolniej lub nie pojawiają się wcale.

Możliwości leczenia

Pacjent w podeszłym wieku sprawdzający swój poziom insuliny

Cukrzyca jest chorobą przewlekłą i aktualnie nie znamy na nią lekarstwa, niemniej można ją poddawać terapii. Terapia polega na kontrolowaniu poziomu cukru we krwi w taki sposób, aby był on możliwie jak najbardziej zbliżony do normy, nie pozwalając na jego zbytnie obniżenie powodujące hipoglikemię. Osiągnięcie tego celu możliwe jest za pomocą lekarstw, odpowiedniej diety i ćwiczeń.

Pacjentom cierpiącym na cukrzycę lekarz najprawdopodobniej zaleci:

rzucenie palenia
kontrolowanie poziomu cholesterolu i ciśnienia
odchudzanie się w przypadku pacjentów z nadwagą lub otyłych
regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych

W przypadku cukrzycy typu 1 lekarz może przepisać przyjmowanie insuliny, natomiast w przypadku cukrzycy typu 2 konieczne może być przyjmowanie leków doustnych oraz możliwe, że również insuliny.

Cukrzyca nie stanowi powodu do porzucenia swoich ambicji. Wiele znanych osobistości ze świata sportu, piosenkarzy, aktorów, pisarzy i polityków jest żywym dowodem na to, że cukrzyca nie musi nas przed niczym powstrzymywać – można w dalszym ciągu realizować swoje marzenia!

Dieta i odżywianie w cukrzycy

Nawet jeśli jesteś pacjentem dializowanym i cierpisz na cukrzycę, Twoja dieta może nadal być bogata w smaczne i pożywne posiłki.

Odżywianie w przypadku pacjentów hemodializowanych

Potrzeby żywnościowe pacjentów dializowanych w dużym stopniu różnią się od potrzeb osób zdrowych.

Na co zwrócić uwagę